Chủ đề Gọi em bằng tên anh

Tình bạn và tình yêu

"Vào những buổi chiều muộn khi không có gì để làm quanh nhà, Mafalda sẽ bảo anh ấy ôm cái giỏ bắc thang lên hái những quả đã chín mọng như thể đang thẹn thùng, bà nói. Anh sẽ nói đùa mấy câu tiếng Ý, hái một quả, rồi hỏi, có phải quả này đang thẹn thùng không? Không, bà trả lời, quả này còn non lắm, thời non tơ làm gì biết thẹn, sự thẹn thùng đến cùng tuổi tác."

André Aciman, Gọi em bằng tên anh, trang 31

Mặc dù thường được xếp loại là tiểu thuyết đồng tính, nhưng khuynh hướng tính dục của các nhân vật trong Gọi em bằng tên anh chưa bao giờ được đề cập trực tiếp trong truyện. Tình cảm của mỗi nhân vật được thể hiện qua hành động của họ, như cách họ ghen tuông, ham muốn, thoả mãn, dằn vặt, nhung nhớ lẫn nhau.

Xuyên suốt cuốn sách, Elio đã liên tục bày tỏ cảm xúc của mình với cả Marzia lẫn Oliver. Như một nhà khảo cổ, Elio lần tìm nền tảng cho những ham muốn của mình. Một mặt, cậu thừa nhận mình bị thu hút bởi Marzia. Mặt khác, cậu cũng muốn hiểu vì sao mặc dù có những điểm tương đồng như thú vui xác thịt, mùi hương cơ thể... nhưng mối quan hệ giữa cậu và Oliver lại rất khác so với Marzia. Đặc biệt, có những cảm xúc, như sự nhung nhớ rạo rực đến ám ảnh, Elio chỉ có thể nhận thấy khi ở bên Oliver.

Nỗi khát khao của Elio muốn trở thành một với Oliver được thể hiện qua nhiều ẩn dụ. Khi mới bắt đầu, Oliver đến ở trong phòng ngủ của Elio. Elio phải chia sẻ nơi chốn riêng tư nhất của mình với anh. Mỗi lần muốn vào phòng, Elio phải đi qua một lan can nhỏ hẹp. Trái tim tò mò của chàng trai trẻ khao khát muốn chạm vào quần áo, cảm nhận hơi ấm da thịt của người khách lạ. Khi tình yêu của cả hai tiến triển, Elio và Oliver có thể trực tiếp trao đổi quần áo với nhau, thậm chí ở chung phòng khách sạn lúc ở Roma. Cuối cùng, khi Oliver ra đi và Elio trở về căn phòng của mình đã được sắp xếp lại như trước ngày anh tới.

Không chỉ ẩn dụ, quá trình tiến triển tình cảm giữa Elio và Oliver đôi khi cũng được miêu tả rất thực tế. Lúc ban đầu, Elio bị chảy máu mũi ngay khi Oliver vừa chạm bàn chân của anh vào của cậu. Khi sự thân mật đã sâu sắc hơn, hai người có thể cùng ăn, cùng tắm, hoặc thậm chí Oliver giúp Elio khi cậu bị nôn mửa.

Tình yêu không rào cản

"Xin để mùa hè đừng bao giờ kết thúc, xin để anh ấy không bao giờ ra đi, xin để bản nhạc này vang lên mãi mãi, tôi chỉ ao ước bấy nhiêu thôi, và tôi thề sẽ không ước ao gì thêm nữa."

André Aciman, Gọi em bằng tên anh, trang 41

Là một chuyện tình với kết thúc không trọn vẹn khi hai nhân vật chính không thể đến bên nhau, nhưng không có một ngoại lực hay thế lực phản diện chủ đạo nào xuất hiện trong Gọi em bằng tên anh. Ngược lại, hành trình tìm ra bản ngã của Elio cũng như mối tình giữa cậu và Oliver được tự do phát triển. Xuyên suốt tiểu thuyết, Elio có thể tự đối thoại với bản thân rồi rút ra hướng đi cho mình mà không vấp phải sự kháng cự nào. Thậm chí, gia đình mà cụ thể là bố Elio còn ủng hộ tình cảm của cậu và Oliver. Lý do mà Elio và Oliver không thể ở bên nhau hoàn toàn là quyết định cá nhân của một trong hai.

Nếu có một sự sợ hãi tồn tại trong Gọi em bằng tên anh, thì đó là sợ hãi thời gian. Những chuyện tình mùa hạ luôn ngắn ngủi và chông chênh. Oliver chỉ ở Ý trong 6 tuần, một khoảng thời gian ít ỏi đã được định sẵn từ đầu. Mỗi ngày trôi qua, bên cạnh sự hứng khởi tìm hiểu về người bạn mới, Elio cũng lo lắng về một lúc nào đó đôi bên phải rời xa. Nỗi khắc khoải này thể hiện rõ ràng ở nửa sau truyện. Tình yêu được xác lập cũng là lúc quỹ thời gian đã cạn dần. Tuy nhiên, ngay cả sự hữu hạn đó cũng không làm cho nhân vật khổ sở, trái lại còn khiến cho họ càng trân trọng, hối hả, khao khát ở bên nhau nhiều hơn.

Văn hoá và lịch sử

Câu chuyện trong Gọi em bằng tên anh diễn ra trong một bầu không khí hết sức học thuật. Hầu như các nhân vật chính đều là học giả, thông minh và uyên bác trong nhiều lĩnh vực. Tiểu thuyết nhắc tới rất đa dạng chủ đề văn hoá, từ thi ca (tiếng Anh, Pháp, Ý, Đức), triết học (Heraclitus, Plato, Nietzsche), hội hoạ (Elio và Oliver hôn nhau trên một gò đất nơi Monet từng vẽ tranh; tấm bưu thiếp của Oliver cũng là một bức tranh của Monet; hay phong cảnh mùa thu được miêu tả như trong bức tranh Đêm Đầy Sao của Vincent van Gogh) và đặc biệt là âm nhạc. Elio được miêu tả là một thiên tài âm nhạc, chơi dương cầm rất giỏi và luôn bận rộn chuyển biên các tác phẩm của Bach, Handel hay Haydn.

Nhiều tác phẩm và tác gia nổi tiếng liên tục được các nhân vật nhắc tới. Đầu truyện, Elio muốn chuyển ngữ bài thơ Alla Luna của Giacomo Leopardi. Trong bài thơ, tác giả thổ lộ với ánh trăng rằng thật khó khăn để một nhà thơ có thể truyền tải tất cả đam mê và khổ đau thời trai trẻ của mình bằng ngôn ngữ. Elio cũng cho rằng có những khát khao không thể diễn tả bằng lời. Cuối truyện, Elio và Oliver lại trao đổi về cuốn tiểu thuyết The Well-Beloved của Thomas Hardy, nói về một người đàn ông goá vợ nỗ lực tìm kiếm tình yêu đã mất ở những người phụ nữ từng có liên quan đến vợ mình.

Nhà văn Mary Shelley được đề cập tới khá nhiều lần. Câu chuyện về cái chết của chồng bà cũng như việc bà giữ trái tim của ông bên mình cho đến cuối đời xuất hiện ở nửa đầu truyện. Câu nói "cor cordium" (tiếng Latin nghĩa là "trái tim của những trái tim") lấy từ cuốn tiểu thuyết Frankenstein của bà, là câu Oliver viết ở mặt sau tấm bưu thiếp khi rời nước Ý.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Gọi em bằng tên anh http://www.lambdaliterary.org/winners-finalists/04... https://ew.com/awards/2018/01/23/oscars-2018-nomin... https://www.newyorker.com/magazine/2007/02/19/brie... https://www.nytimes.com/2007/02/25/books/review/DE... https://www.nytimes.com/2018/03/04/arts/oscar-winn... https://www.thebookseller.com/news/call-me-your-na... https://www.vulture.com/2019/03/call-me-by-your-na... https://www.washingtonpost.com/gdpr-consent/?desti... https://www.nxbtre.com.vn/sach/goi-em-bang-ten-anh...